0312 511 46 00
isin@isinkoroglu.com
Tüzük Hükümleri Uyarınca Getirilen Dava Şartı Nedeniyle Mahkemeye Erişim Hakkının İhlal Edilmesi
Tarih: 10 - Mart
Tüzük Hükümleri Uyarınca Getirilen Dava Åžartı Nedeniyle Mahkemeye EriÅŸim Hakkının Ä°hlal Edilmesi
Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü 10/2/2021 tarihinde, A. Ö. ve DiÄŸerleri (B. No: 2018/23929) baÅŸvurusunda; Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki mahkemeye eriÅŸim hakkının ihlal edildiÄŸine karar vermiÅŸtir.
Olaylar
BaÅŸvurucular, murislerinin isminin ve soy isminin tapu kayıtlarında yanlış yazıldığını belirterek bu yanlışlığın düzeltilmesi istemiyle Tapu Sicil MüdürlüÄŸüne (Müdürlük) baÅŸvuruda bulunmuÅŸtur. Müdürlükçe istemin reddine karar verilmesi üzerine baÅŸvurucular Sulh Hukuk Mahkemesinde (Mahkeme) tapu kaydında düzeltim davası açmıştır.
Mahkeme, Tapu Sicili TüzüÄŸü'nde (Tüzük) belirtilen yasal baÅŸvuru ve itiraz prosedürü izlenmeden ve Müdürlük kararına karşı on beÅŸ gün içinde Bölge MüdürlüÄŸünde itiraz hakkı kullanılmadan doÄŸrudan dava açıldığı gerekçesiyle davanın usulden reddine hükmetmiÅŸtir. BaÅŸvurucuların istinaf baÅŸvurusu Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddedilmiÅŸtir.
Ä°ddialar
BaÅŸvurucular, tapu kaydında düzeltim davasının tapu müdürlüÄŸünden sonra üst idari merciye baÅŸvurulmadan açıldığı gerekçesiyle usulden reddedilmesi nedeniyle mahkemeye eriÅŸim hakkının ihlal edildiÄŸini ileri sürmüÅŸtür.
Mahkemenin DeÄŸerlendirmesi
Anayasa’nın 13. maddesi uyarınca temel hak ve özgürlükler, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olmaksızın Anayasa'nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere baÄŸlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu nedenle öncelikle baÅŸvurucunun mahkemeye eriÅŸim hakkına yapılan müdahalenin kanuni dayanağının bulunup bulunmadığı incelenmelidir.
Somut olaya konu olan ve Mahkemece verilen karardan kaynaklanan müdahalede, Tüzük'ün 26. maddesinin (4) numaralı fıkrası ile 75. maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan hükümlerin dayanak alındığı belirlenmiÅŸtir.
Mahkemece, tapu kaydındaki yanlışlığın düzeltilmesi istemli baÅŸvurunun reddine yönelik Müdürlük cevabına karşı itiraz hakkı kullanılmadan ve bu suretle Tüzük'te belirtilen yasal baÅŸvuru ve itiraz prosedürü tamamlanmadan doÄŸrudan dava açıldığı gerekçesiyle davanın usulden reddine hükmedilmiÅŸ; bu karara karşı yapılan istinaf baÅŸvurusu da esastan reddedilmiÅŸtir.
Mahkemenin dayanmış olduÄŸu Tüzük hükümlerinde; tapu kütüÄŸündeki yazım hatalarının düzeltilmesi için müdürlüklere baÅŸvuru yapılmasının zorunlu olduÄŸu hususuna yer verilmiÅŸ, ayrıca ret kararı üzerine tebliÄŸ tarihinden itibaren on beÅŸ gün içinde müdürlüÄŸün baÄŸlı bulunduÄŸu bölge müdürlüÄŸüne, bölge müdürlüÄŸünün kararına karşı da genel müdürlüÄŸe itiraz edilebileceÄŸi ifade edilmiÅŸtir.
Anayasa’da temel hak ve hürriyetlerin ancak kanunla sınırlanabileceÄŸi belirtilmesine karşın somut olayda kanuna dayanmayan ve tüzük hükümleriyle getirilen dava ÅŸartı uyarınca baÅŸvurucuların dava açma haklarına müdahalede bulunulmuÅŸtur.
Mahkemenin Tüzük'te belirtilen yasal baÅŸvuru ve itiraz prosedürü tamamlanmadan dava açıldığı gerekçesiyle davayı usulden reddetmesinin kanuni dayanağının bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle mahkemeye eriÅŸim hakkının ihlal edildiÄŸine karar vermiÅŸtir.